Kolesterol, vücudunuzdaki tüm hücrelerde bulunan mumsu, yağ benzeri bir maddedir. İnsan vücudu, günde ortalama 1 gram civarında olan kolesterol ihtiyacının dörtte üçünü kendi üretir. Vücutta kolesterol üretiminin ana merkezi karaciğer organıdır.
Zira günlük kolesterol üretiminin ortalama %70’ini karaciğer sağlar. Vücutta üretilen kolesterolün kalan kısmı da böbreküstü bezlerinde, ince bağırsakta ve üreme organlarında yapılır. Kolesterolün dörtte birlik kısmı ise yumurta sarısı, peynir, et benzer biçimde hayvansal gıdalardan elde edilir.
Hücre dayanıklılığından görevli olan kolesterol yalnızca sıhhat için değil, yaşam için elzem olan bir maddedir. Zira üreyip çoğalmak dahi kolesterol vasıtasıyla gerçekleşir. Cinsellik hormonları testosteron ve östrojen kolesterol olmadan üretilemez.
Kolesterol çeşitleri nedir?
Hücre zarlarının inşası ve bakımı için lüzumlu olan kolesterol esas olarak iyi ve fena huylu olmak suretiyle ikiye ayrılır. Kolesterol, yağımsı bir madde olduğundan düzgüsel koşullarda suda çözünmez. Bundan dolayı kanda çözünmesi ve taşınması için karaciğerde bir protein ile birleştirilir (paket edilir). Bu kolesterol ile protein birleşimine lipoprotein adı verilir. Bunlardan; LDL-kolestrol (düşük yoğunluklu lipoprotein): fena huylu kolesteroldür.
HDL-kolesterol ise (yüksek yoğunluklu lipoprotein) iyi huylu kolesteroldür. İyi kolesterol (HDL), dokulardaki kolesterolü toplayıp dışarı atılmasını sağlar; fena kolesterol (LDL) kolesterolü dokulara taşıyıp arterlerin duvarlarında birikime niçin olur.
Fena kolesterolü normalleştirmek kafi değildir. İyi kolesterolün artırılması gerekmektedir. Yalnızca fena kolesterolün değil, iyi kolesterolün de düzeyinin bilinmesi gerekmektedir.Kanda bakılan öteki bir yağ da trigliseridtir. Trigliserid de kolesterol benzer biçimde kanda çözünen bir yağdır. Kan trigliserid düzeyi ile aterokleroz arasındaki ilişki kolesterol kadar belirgin değildir.
Kolesterol ne işe yarar? Görevleri nedir?
Kolesterolün vücuttaki işlevleri şu şekilde sıralanabilir;
Hücre duvarlarının yapısına katkıda bulunur
Bağırsakta sindirim safra asitleri oluşturur
Vücudun D vitamini üretmesine izin verir
Vücutta belirli hormonların (üreme-kortizol) üretilmesini sağlar
LDL niçin fena?
Kolesterol türlerinden olan LDL “fena” kolesterol olarak bilinir, şundan dolayı LDL değerlerinin yükselmesi atardamarların sertleşmesine neden olur. İlk olarak, vücuttaki oksijen açısından varlıklı kan akışını zorlayarak kan damarlarını daraltabilir. İkincisi, kan pıhtılarına yol açabilir , kan akışını engelleyerek kalp krizi yada felce niçin olabilir.
HDL niçin iyidir?
Kolesterol türlerinden HDL , kardiyovasküler sisteminizin sıhhatli kalmasına destek sunar. Aslen LDL’nin arterlerden çıkarılmasına destek sunar. Nitekim HDL fena kolesterolü karaciğere geri taşıyarak burada parçalanır.
Yüksek HDL kolesterolü seviyeleri kalp krizine ve inmeye karşı koruyucudur, HDL değerlerinin düşük olması ise bu riskleri artırır.
Kolesterol değerleri niçin çıkar?
Karaciğeriniz kolesterol üretir. Bununla beraber sadece yiyeceklerden de kolesterol alınır. Yağ oranı yüksek fazlaca fazla besin tüketmek, kolesterol seviyesini artırabilir. Aşırı şişman olmak ve hareketsiz yaşam biçimi de yüksek kolesterole niçin olur. Fazla şişman kişiler çoğunlukla yüksek bir trigliserit seviyesine haizdir. Egzersiz yapmamak, hareketsiz yaşam biçimin aynı vakit da HDL’yi doğrusu iyi kolesterolü de düşürebilir.
Sıhhatli yaşam için lüzumlu kolesterolün neredeyse tamamı vücut tarafınca üretilir. Bunun haricinde dışardan alınan birçok gıda de kolesterol içermektedir. Ne kadar fazlaca hayvansal besin ve kızartılmış besin tüketilirse o denli fazla kolesterol alınmış olur. Bunlarla birlikte yüksek kolesterolün sorumlusu bir tek gıdalar değildir. Hareketsiz yaşam seçimi, şişmanlık, ailenin tıbbi geçmişi de kolesterolu yükseltebilir.
Bazı hastalıklar da kolesterolün artmasına sebep olabilir. Bunlar tiroid bezinin yetersiz emek vermesi, karaciğer hastalıkları, böbreğin mikrobik olmayan iltihabi hastalıkları, şeker hastalığı, şişmanlık ve bazı ilaçlardır.
Gelişmiş ülkelerde ölüm sebepleri içinde kalp ve damar hastalıkları ilk sıradadır ve yüksek kolesterol, yüksek gerilim, şişmanlık benzer biçimde sorunların düzeltilmesi ile bu ölümler önlenebilir yada geciktirilebilir. Kanda kolesterol ve LDL-kolesterolün yüksek olması hasta için risktir ve kolesterol yüksekliği bir kalp-damar risk faktörüdür. HDL-kolesterolün (iyi kolesterol) düşük olması da bir risktir. Zira bu riske haiz hastalarda kalp krizi, nüzul, damar tıkanması benzer biçimde hastalıkların ortaya çıkma olasılığı daha fazladır.
Kolesterol emareleri nedir?
Fena kolesterol çoğu zaman sessiz seyreden bir durumdur. Nerede ise hiçbir hastada kolesterolün yüksek olduğu salt muayeneyle anlaşılmamaktadır. Bazı aşırı yüksek fena kolesterol durumlarında göz kapaklarında yağ birikimi, ellerde, tendonlarda yağ ve kolesterol birikimini kimi zaman gözle görebilmekteyiz. Sadece bu ender bir durumdur. Bir çok hastanın kolesterolü yüksek olabilir fakat dışarıdan muayene ederek düşünce edinilememektedir. Yüksek tansiyona iyi mi “sessiz katil” denilirse yüksek fena kolesterole de gene “sessiz katil” denilebilmektedir.
Kanda Kolesterol
8 Aralık 2021 by kurtulanlar • Genel Hastalıklar Tags: Kanda Kolesterol, Kanda Kolesterol belirtileri, Kanda Kolesterol nedir • 0 Comments
Kolesterol, vücudunuzdaki tüm hücrelerde bulunan mumsu, yağ benzeri bir maddedir. İnsan vücudu, günde ortalama 1 gram civarında olan kolesterol ihtiyacının dörtte üçünü kendi üretir. Vücutta kolesterol üretiminin ana merkezi karaciğer organıdır.
Zira günlük kolesterol üretiminin ortalama %70’ini karaciğer sağlar. Vücutta üretilen kolesterolün kalan kısmı da böbreküstü bezlerinde, ince bağırsakta ve üreme organlarında yapılır. Kolesterolün dörtte birlik kısmı ise yumurta sarısı, peynir, et benzer biçimde hayvansal gıdalardan elde edilir.
Hücre dayanıklılığından görevli olan kolesterol yalnızca sıhhat için değil, yaşam için elzem olan bir maddedir. Zira üreyip çoğalmak dahi kolesterol vasıtasıyla gerçekleşir. Cinsellik hormonları testosteron ve östrojen kolesterol olmadan üretilemez.
Kolesterol çeşitleri nedir?
Hücre zarlarının inşası ve bakımı için lüzumlu olan kolesterol esas olarak iyi ve fena huylu olmak suretiyle ikiye ayrılır. Kolesterol, yağımsı bir madde olduğundan düzgüsel koşullarda suda çözünmez. Bundan dolayı kanda çözünmesi ve taşınması için karaciğerde bir protein ile birleştirilir (paket edilir). Bu kolesterol ile protein birleşimine lipoprotein adı verilir. Bunlardan; LDL-kolestrol (düşük yoğunluklu lipoprotein): fena huylu kolesteroldür.
HDL-kolesterol ise (yüksek yoğunluklu lipoprotein) iyi huylu kolesteroldür. İyi kolesterol (HDL), dokulardaki kolesterolü toplayıp dışarı atılmasını sağlar; fena kolesterol (LDL) kolesterolü dokulara taşıyıp arterlerin duvarlarında birikime niçin olur.
Fena kolesterolü normalleştirmek kafi değildir. İyi kolesterolün artırılması gerekmektedir. Yalnızca fena kolesterolün değil, iyi kolesterolün de düzeyinin bilinmesi gerekmektedir.Kanda bakılan öteki bir yağ da trigliseridtir. Trigliserid de kolesterol benzer biçimde kanda çözünen bir yağdır. Kan trigliserid düzeyi ile aterokleroz arasındaki ilişki kolesterol kadar belirgin değildir.
Kolesterol ne işe yarar? Görevleri nedir?
Kolesterolün vücuttaki işlevleri şu şekilde sıralanabilir;
Hücre duvarlarının yapısına katkıda bulunur
Bağırsakta sindirim safra asitleri oluşturur
Vücudun D vitamini üretmesine izin verir
Vücutta belirli hormonların (üreme-kortizol) üretilmesini sağlar
LDL niçin fena?
Kolesterol türlerinden olan LDL “fena” kolesterol olarak bilinir, şundan dolayı LDL değerlerinin yükselmesi atardamarların sertleşmesine neden olur. İlk olarak, vücuttaki oksijen açısından varlıklı kan akışını zorlayarak kan damarlarını daraltabilir. İkincisi, kan pıhtılarına yol açabilir , kan akışını engelleyerek kalp krizi yada felce niçin olabilir.
HDL niçin iyidir?
Kolesterol türlerinden HDL , kardiyovasküler sisteminizin sıhhatli kalmasına destek sunar. Aslen LDL’nin arterlerden çıkarılmasına destek sunar. Nitekim HDL fena kolesterolü karaciğere geri taşıyarak burada parçalanır.
Yüksek HDL kolesterolü seviyeleri kalp krizine ve inmeye karşı koruyucudur, HDL değerlerinin düşük olması ise bu riskleri artırır.
Kolesterol değerleri niçin çıkar?
Karaciğeriniz kolesterol üretir. Bununla beraber sadece yiyeceklerden de kolesterol alınır. Yağ oranı yüksek fazlaca fazla besin tüketmek, kolesterol seviyesini artırabilir. Aşırı şişman olmak ve hareketsiz yaşam biçimi de yüksek kolesterole niçin olur. Fazla şişman kişiler çoğunlukla yüksek bir trigliserit seviyesine haizdir. Egzersiz yapmamak, hareketsiz yaşam biçimin aynı vakit da HDL’yi doğrusu iyi kolesterolü de düşürebilir.
Sıhhatli yaşam için lüzumlu kolesterolün neredeyse tamamı vücut tarafınca üretilir. Bunun haricinde dışardan alınan birçok gıda de kolesterol içermektedir. Ne kadar fazlaca hayvansal besin ve kızartılmış besin tüketilirse o denli fazla kolesterol alınmış olur. Bunlarla birlikte yüksek kolesterolün sorumlusu bir tek gıdalar değildir. Hareketsiz yaşam seçimi, şişmanlık, ailenin tıbbi geçmişi de kolesterolu yükseltebilir.
Bazı hastalıklar da kolesterolün artmasına sebep olabilir. Bunlar tiroid bezinin yetersiz emek vermesi, karaciğer hastalıkları, böbreğin mikrobik olmayan iltihabi hastalıkları, şeker hastalığı, şişmanlık ve bazı ilaçlardır.
Gelişmiş ülkelerde ölüm sebepleri içinde kalp ve damar hastalıkları ilk sıradadır ve yüksek kolesterol, yüksek gerilim, şişmanlık benzer biçimde sorunların düzeltilmesi ile bu ölümler önlenebilir yada geciktirilebilir. Kanda kolesterol ve LDL-kolesterolün yüksek olması hasta için risktir ve kolesterol yüksekliği bir kalp-damar risk faktörüdür. HDL-kolesterolün (iyi kolesterol) düşük olması da bir risktir. Zira bu riske haiz hastalarda kalp krizi, nüzul, damar tıkanması benzer biçimde hastalıkların ortaya çıkma olasılığı daha fazladır.
Kolesterol emareleri nedir?
Fena kolesterol çoğu zaman sessiz seyreden bir durumdur. Nerede ise hiçbir hastada kolesterolün yüksek olduğu salt muayeneyle anlaşılmamaktadır. Bazı aşırı yüksek fena kolesterol durumlarında göz kapaklarında yağ birikimi, ellerde, tendonlarda yağ ve kolesterol birikimini kimi zaman gözle görebilmekteyiz. Sadece bu ender bir durumdur. Bir çok hastanın kolesterolü yüksek olabilir fakat dışarıdan muayene ederek düşünce edinilememektedir. Yüksek tansiyona iyi mi “sessiz katil” denilirse yüksek fena kolesterole de gene “sessiz katil” denilebilmektedir.