Albüminüri

Bir protein türü olan albumin karaciğer tarafınca günde ortalama 12 – 14 gr. kadar sentezlenir. Kandan vücut dokularına sızma eğilimi olan büyük proteinler, kılcal damar şeklinde dar damarlardan geçemez. Albumin ise sağlamış olduğu onkotik tazyik yardımıyla bu şeklinde büyük proteinlerin ve suda çözünebilen öteki maddelerin dar alanlardan geçişini sağlar. Albuminin bir öteki özelliği de suda zor çözünen yağ asitlerinin kan yöntemiyle taşınmasını sağlamasıdır. Ek olarak pek oldukca fizyolojik süreçte yer edinen nitrik oksit (NO), oleik ve linoleik şeklinde yağ asitleri, tiroit ve steroid hormonları, tedavi amacıyla vücuda alınan ilaçlar ve B6 vitamini albümin tarafınca göç eder.

Albumin, oksijen özgür radikalleri olarak tanımlanan vücutta özgür bir halde dolaşan kararsız atomlara bağlanarak onları denetim altında meblağ. Karaciğerin, kırmızı kan hücreleri olarak malum eritrositleri parçalaması esnasında açığa çıkan bilirubin (BIL) şeklinde suda çözünmeyen toksik metabolik atıklarına bağlanarak onları etkisiz hâle getirir. Ek olarak vücut için tehlikeli olabilen çinko, bakır, cıva ve nikel şeklinde bazı metal iyonlarına da bağlanır ve kandaki konsantrasyonlarını denetim altında meblağ. Karaciğer tarafınca sentezlenen ve kan, kas, deri, ter, gözyaşı, mide sıvıları ve safrada yüksek konsantrasyonda bulunan albuminin kanda azca oranda bulunması, albumin eksikliği olarak tanımlanır. Albümin eksikliği, yetersiz ve dengesiz beslenme şeklinde rejime bağlı olarak oluşabileceği şeklinde ileri derecede karaciğer bozuklukları başta olmak suretiyle pek oldukca değişik hastalıktan da kaynaklanabilir. Albumin yüksekliği ise, susuz kalma, terleme, diyabet, tedavi amaçlı albumin alımı şeklinde sebeplerden oluşabilir.

Albumin düzgüsel kıymeti nedir?

Kanda en fazla bulunan plazma proteini olan albumin, karaciğer tarafınca sentezlenir. Kılcal damarlardan geçemeyecek kadar büyük proteinlerin oluşturduğu onkotik tazyik yardımıyla proteinlerin bu bölgelerden geçişini sağlar. Böylece ödem oluşumunu ve damar yatağında sıvı birikimi sonucu oluşabilen gerilim yüksekliğini engeller. Albumin seviyesi, meydana getirilen laboratuvar testleri ile kan ve idrardan olmak suretiyle iki değişik şekilde ölçülebilir. Albumin referans aralığı kan düzeyinde yetişkinlerde 3.4 ile 5.4 g/dL iken, idrarda düzgüsel albumin kıymeti 0 ile 8 mg/dL’dir.

 

Albumin testi niçin yapılır?

Sarılık, hâlsizlik, bitkinlik, iştah kaybı, kilo kaybı, bulantı, kusma, sindirim problemleri, kaşıntı, dışkı ve idrar renginde değişim şeklinde karaciğer bozukluğu belirtilerinin yanı sıra ödem, göz kapaklarında şişlik, karın ağrısı ve ishal, köpüklü idrar, idrar miktarında azalma, tırnak diplerinde solukluk, karın, el ve ayak bilekleri, göz kapakları ve bacaklarda şişlik şeklinde nefrotik sendrom emareleri varlığında da albumin testi yapılır. Ek olarak bazı durumlarda kişinin, sıhhatli ve dengeli beslenip beslenmediğinin anlaşılması ve dehidratasyonun tanı ve takip edeni için de albumin testi yapılabilir. Albumin testi, karaciğer ve böbrek hastalıklarının tanısının yanı sıra ve beslenme problemi olduğu kabul edilen kişilere de uygulanır. Ek olarak doktor, rutin tarama amacıyla da albumin seviyesinin denetim edilmesini isteyebilir.

Albumin düşüklüğü nedir?

Laboratuvar ortamında meydana getirilen kan testinde albumin seviyesinin referans değerin altında olması albumin düşüklüğü olarak tanımlanır. Albumin düşüklüğü olan kişinin kan plazmasında yer edinen büyük protein molekülleri, dar damar yapılarından geçemez. Bunun sebebi albumin miktarının, onkotik basıncı dengeleyecek seviyede olmayışıdır. Dolayısıyla kişide, vücut dokularında sıvı birikimi olarak tanımlanabilen ödem oluşur. Bilhassa el ve ayak bilekleri, bacak, yüz ve göz kapaklarında ödeme bağlı şişlikler oluşur. Albumin düşüklüğü, karaciğerde yeteri kadar albumin sentezlenmemesi, aşırı albumin kaybı ve albumin yıkımından kaynaklanabilir. Aşırı alkol kullanımı, siroz, hepatit ve öteki bazı karaciğer hastalıkları albuminin karaciğer tarafınca yeterince sentezlenememesine niçin olabilir. Ek olarak, diyabet, mide ülseri, bazı kronik ve romatizmal hastalıklar, hipotiroidi, hipoadrenalizm, gelişme hormonu bozuklukları, yatağa bağımlı kalma ve uzun soluklu açlık şeklinde beslenme bozuklukları, kan düzeyinde albumin seviyesinin düşmesine niçin olabilir.

Albumin kaybını artıran durumlar, kanama, ishal, travmalar, yanık, çölyak hastalığı ve nefrotik sendrom varlığında görülebilir. Albumin yıkımı ise ateş, preeklampsi olarak tanımlanan gebelik zehirlenmesi, tiroit hastalıkları, cushing hastalığı şeklinde durumlarda oluşabilir. Tüm bunların haricinde kan hacminin artışını tetikleyen gebelik, aşırı su tüketimi, bazı ilaçların kullanımı ve kalp yetmezliği de albümin seviyesinin düşmesine neden olur. Albümin eksikliğinde görülen belirtilerin bir kısmı aşağıda sıralanmıştır:

  • Hâlsizlik ve bitkinlik
  • Bulantı ve kusma
  • Ateş
  • Kaşıntı
  • Karın ağrısı
  • Vücudun değişik bölgelerinde şişlik (ödem)
  • Vücutta morluk oluşumu
  • İştah kaybı
  • Ani kilo kaybı
  • Nefes darlığı
  • İdrar ve dışkı renginde değişiklik
  • Gece sık idrara çıkma isteği
  • Erkeklerde cinsel işlev bozukluğu

Albumin yüksekliği nedir?

Albumin yüksekliği nadiren görülen bir durumdur. Çoğunlukla sıvı eksikliğinden meydana gelen bu durum, aşırı terleme, ishal, diyabet, diüretik ya da değişik bir deyişle idrar söktürücü ilaçların kullanımı ve tedavi amacıyla kan yolundan albumin alımına bağlı olarak görülebilir. Şeker hastalığı, albumin seviyesinin yükselmesine de düşmesine de yol açabilir. Bunun sebebi, denetim altına alınmayan diyabetin, vücuttan aşırı oranda sıvı atımına, dolayısıyla kan seviyesindeki sıvı miktarının azalmasına yol açması ya da böbreklerde protein kaçağına yol açmasıdır. Çoğunlukla vücudun susuz kaldığının göstergesi olan albumin yüksekliğinin giderilmesi için her gün 2 litreden fazla su tüketilmesi son aşama önemlidir. Protein odaklı diyetlerden kaçınılmalı, dengeli ve sıhhatli beslenilmelidir. Albümin yüksekliğinde görülen belirtilerin bir kısmı şöyledir:

Hâlsizlik ve bitkinlik

Uyku isteği

Ağızda kuruluk

Karın ağrısı

Baş dönmesi

Sık idrara çıkma isteği

Kemiklerde sızı

Siz de albumin düşüklüğü ya da yüksekliğinde görülen belirtilerden bir ya da daha fazlasına sahipseniz, en yakın sıhhat kuruluşuna başvurarak, muayene olmalı ve hekimin talebi doğrultusunda kan tahlillerinizi yaptırmalısınız. Sıhhatli bir yaşam için tertipli olarak sıhhat kontrollerinizi yaptırmayı ihmal etmeyin.