Boyun tutulması nedir?

Boyun tutulması, başı bir yöne doğru hareket ettirirken ağrı ve güçlük hissedilmesi olarak tarif edilebilir. Boyun tutulması kimi vakit, baş ağrısı, omuz ağrısı ve / yada kol ağrısı ile birlikte olabilir. Boyun tutulması sonrasında şahıs yana ya da omzunun üstünden arkaya bakmak için tüm vücudunu döndürmek zorunda kalır.

Boyun tutulmasının en yaygın sebebi kas gerilmesi yada yumuşak doku burkulmasıdır. Bilhassa, levator skapula kasları yaralanmalara karşı hassastır. Levator skapula kası, boynun servikal omurgasını boynun arkasında ve yanında bulunan omuz ile birleştirir. Bu kas üçüncü ve dördüncü servikal sinirler tarafınca denetim edilir (C3, C4). Bu sinirlerdeki sorunlardan meydana gelen servikal omurga hastalıklarından da boyun tutulmaları gerçekleşebilir.

Boyun tutulması emareleri nedir?

Ağrı

Boyun tutulduğunda kişi başını belirli bir yöne doğru çevirdiğinde, hareketini kısıtlayan bir ağrı hisseder. Kişinin hissettiği bu ağrı, keskin, genel ya da yayılan bir ağrı olabilir.

Keskin ağrı: Bu ağrıda kişi tek bir noktadan bıçak batırılıyormuş şeklinde hisseder. Bu ağrı boyunun alt seviyelerinde daha oldukça görülmektedir.

Genel ağrı: Bu ağrı tipinde, genel değil, boynun bir bölgesinde ağrı vardır.

Yayılan ağrı: Bu tip ağrıda, bir sinir süresince boyundan omuzlara ve kollara doğru yayılan bir ağrı hissedilir. Sinir ağrısı bir oldukça süre yanma şeklinde hissedilir.

Karıncalanma, Uyuşma yada Zayıflık

Bir tek uzunlukta değil omuza, kola ya da parmağa yayılan bir karıncalanma hissi ya da uyuşma, çoğunlukla tek kolda hissedilir.

Baş Ağrısı

Kimi vakit boyundaki bir tahriş, kafaya bağlı kaslar ya da sinirler de baş ağrısını tesirinde bırakır. Bu durum, boyun kaslarının gerilmesi sebebiyle gelişen gerilim tipi baş ağrısına yol açabilir. Boyun tutulması ve ağrısı emareleri ilerlediği takdirde, uyumak da zorlaşabilir.

Boyun tutulması niçin olur?

Levator skapula kası boynun servikal omurgasını omuzla birleştiren, boynun arka tarafında ve yanında bulunan bir kastır. Bu kas diğeri kaslara nazaran daha kırılgan bir yapıdadır ve boyun tutulmasının en sık görülen sebebi bu kasta oluşan burkulmalardır.

Bu kasların zarar görmesi aşağıdaki etmenler sebebiyle olabilmektedir:

  • Uyku esnasında boynun ters bir konumda kalması
  • Spor yaralanmaları şeklinde kafayı yana iten düşme yada ani darbeler sonrası
  • Yüzmek şeklinde başın sürekli tekrarlayarak bir tarafa döndürüldüğü aktiviteler sonrası
  • Uzun süre bilgisayar ekranı karşısında ya da cep telefonuna bakarken kötü bir duruşla oturmak
  • Kaslarda gerginliğe yol açabilecek aşırı stres yada kaygı yaşamak
  • Uzun süre, boyun ile omuz içinde telefon şeklinde bir cisim taşımak

Boyun tutulmasının sebebi, spor yaralanmaları şeklinde kazalardan derhal sonrasında adım atmak yerine gün içinde ansızın de başlayabilir. Bu şekilde durumlarda sebebin belirlenmesi daha zor olabilir.

Bunun haricinde yaygın olmasa da boyun tutulmalarının değişik sebepleri olabilir. Nadir gözlenen bu tip durumlar altta yatan bir bozukluğun servikal omurgayı etkilemesi sonucunda da gelişebilmektedir. Servikal omurga hastalıkları osteoartrit, romatoid artrit, boyun fıtığı, sinir sıkışması, fibromiyalji, duygusal stres sebebiyle gelişebilir. Menenjit ve bazı enfeksiyonlar da boyun ağrısına sebep olabilir.

Boyun tutulması iyi mi geçer?

Boyun tutulması bir kas burkulması olduğundan düzgüsel bir kas yaralanmasında uygulanan tedaviler burada da geçerlidir.

İlaçla tedaviler

Enflamasyonu azaltarak çalışan, steroid olmayan anti-enflamatuar ilaçlar (NSAID’ler) tipik olarak boyun tutulması ve ağrısı için ilk tedavi seçimidir. Yaygın NSAID tipleri içinde ibuprofen ve naproksen sayılabilir. Reçetesiz satılan ilaçların riskleri, ihtimaller içinde yan tesirleri ve ilaç-ilaç etkileşimleri vardır. Bu yüzden herhangi bir ilacı almadan ilkin eczacınız ya da doktorunuz ile görüşmeniz gerekir.

Boyun tutulmasının şiddetine gore hekiminiz kas gevşetici ilaçlar reçeteleyebilmektedir. Boyun tutulması fazlaca ciddiyse, sıkça tekrarlıyorsa altta yatan nedenlere bağlı olarak hekiminiz aşağıdaki tedavileri uygulayabilir:

  • Fizik Tedavi: FTR uzmanı tarafınca belirlenen boyun güçlendirici egzersizler ağrıların hafifletmesine destek olabilmektedir.
  • Transkutanöz Elektriksel Sinir Uyarımı (TENS): Bu yöntemde, ağrılı bölgenin yakınına yerleştirilen küçük elektrot yardımıyla ağrıyı hafifleten küçük elektrik sinyalleri yollanır.
  • Kısa Süreli İmmobilizasyon: Boynu destekleyen yumuşak bir boyunluk ile kısa süreli (bir seferde üç saatten azca olmak koşulu ile) boyun desteği sağlanabilir.
  • Steroid Enjeksiyonları: Kasları uyuşturan kortikosteroid ilaçlar, doktorlar tarafınca enjekte edilebilmektedir.
  • Boyun Tutulması Ameliyatı: Oldukça nadiren de olsa cerrahi yöntemler uygulanabilir. Omurilik sıkışmasının giderilmesi için bir seçenek olabilmektedir.
  • Boyun tutulmasına ne iyi gelir?

Boyun tutulmasında evde kendi kendinize uygulayacağınız birkaç yöntem bulunmaktadır. Bunlardan bazıları şu şekilde sıralanabilir:

Dinlenmek

Her doku şeklinde kas dokusu da yenilenmek ve iyileşmek için zamana gereksinim duyar. Bu yüzden hasar görmüş dokuların iyileşmesi için birkaç gün dinlenilmesi gerekmektedir. Bilhassa ilk iki gün otomobil kullanmaktan kaçınılmalı, boynu zorlayan düzgüsel fizyolojik aktiviteler ertelenmelidir. Bununla beraber bir kas fazla kullanılmadığında zayıflamaya başladığı için dinlenme süresi birkaç günü geçmemelidir.

Soğuk ya da sıcak kompresler uygulamak:

Boyun tutulmalarında ilk 24-48 saat ağrının en şiddetli olduğu zamandır. Bu zamanda soğuk uygulamak enflamasyonun azaltılmasını sağlarken sıcak kompres ise kan akışını destekleyerek gerilen kasların gevşemesini sağlar. Her iki yöntemi de dönüşümlü olarak kullanabilir ya da her insan değişik kompresten daha oldukça yarar elde etmiş olduğundan deneyim etme yanılma yöntemiyle size hangisinin daha iyi geldiğini belirleyebilirsiniz.

Hafifçe esneme hareketleri yapmak:

Hafifçe esneme hareketleriyle boyundaki sertlik azaltılıp boyuna daha oldukça hareket kabiliyeti kazandırılabilir. Bir fizyoterapistten bu soruna karşı yapılabilecek hareketleri öğrenmek bu konudaki en doğru yaklaşım olacaktır.

Hafifçe egzersizler yapmak:

Yürüyüş şeklinde vücuda oksijen girmesini artıran hafifçe tempolu egzersizler kasların iyileşme sürecini artıracaktır. Bunun yanında kişi ağır tempolu egzersizlerden iyileşme sürecinde kaçınmalıdır.

Boyun tutulması riski iyi mi azaltılır?

Sağlıklı bir duruş için, dik oturuş alışkanlığı kazanmanız gerekir. İş yerinizdeki bilgisayarın ya da ekranın yüksekliğini artırarak eğilmeleri engelleyebilir, fazla aynı pozisyonda kalmayı gerektiren işlerde tertipli aralıklarla ara verebilirsiniz. Daima sağlıklı ve dik durmaya alışmak ağrıları önlemek için uzun fakat sağlam bir yoldur. Bunun haricinde boynunuzu güçlü ve esnek tutmaya itina gösterin. Boynun kasları güçlü ve esnek olduğunda, sağlıklı duruşu destek sunar ve spazm olasılığını düşürür.

Boyun tutulması sebebiyle ne süre doktora başvurmalı?

Boyun tutulması bir çok vakit yedi gün içinden kendiliğinden geçer. Eğer boyun tutulmanız bir haftadan uzun sürüyorsa, sık sık boyun tutulması yaşıyorsanız doktora başvurmanız gerekmektedir. Bunun haricinde boyun tutulmasının yanı sıra, kişide baş ağrısı, ateş, kusma, aşırı uyku hali, bulantı şeklinde semptomlar gözleniyorsa kişi acilen en yakın sağlık kuruluşuna başvurmalıdır. Fizik tedavi yada nöroloji uzmanları boyun tutulması teşhis ve tedavisi mevzusunda başvurulacak hekimlerdir.