Burun Tıkanıklığı Nedir?

Solunum sisteminin başlangıç noktası konumunda olan ve içeriye giren havanın akciğerlere ulaşmadan ilkin ısıtılarak ve nemlendirilerek temizlendiği bir organ olan burun, bazı etkenlere bağlı olarak görevini yerine getiremez ve bu duruma burun tıkanıklığı adı verilir.

Burun tıkanıklığı nefes almayı zorlaştıran, kaliteli bigün yada uyku süreci geçirmeyi imkânsız hale getiren bir hastalıktır. Hem de bireyi, koku alma işlevlerinin zayıflaması ve nefes alıp verme mekanizmasının sekteye uğrayarak aksaması benzer biçimde pek oldukca negatif etkiyle karşı karşıya bırakır.

Genel olarak halk içinde oldukca kolay sanılan ve o kadar da önemsenmeyen burun tıkanıklığı, birçok problemli sürece ve neticeye sebep olabilmektedir. Yaşam standardını sekteye uğratarak ciddi olumsuzluklara sebep olan burun tıkanıklığı, gribal enfeksiyonlardan, mevsim geçişlerinden yada yapısal sorunlardan kaynaklı olarak hem çocuklarda hem de erişkin bireylerde meydana gelebilmektedir.

Alerjiye bağlı olarak meydana gelen burun tıkanıklıkları, tedavi edilmediği takdirde alerjik astım benzer biçimde solunum yolu hastalıklarının önünü açabilmektedir. Eğer bununla beraber ciddi problemler getiren ve devamlı kendisini yineleme yönelimi olan bir burun tıkanıklığı problemi var ise, zaman kaybetmeden bir sıhhat kuruluşuna başvurulmalı ve lüzumlu tedavi sürecine başlanmalıdır.

Burun Tıkanıklığı Niçin Olur?

Burun tıkanıklığı sebepleri, burun dokularını tahriş ya da tahrip eden bir faktörden kaynaklanabilir. Soğuk algınlığı, grip ya da sinüzit benzeri enfeksiyonlar ve alerjiler burun akıntısının ve burun tıkanıklığının sık görülen sebeplerindendir.

Otomobil egzozundan çıkan dumanlar benzer biçimde burnu tahriş edici durumlarda burnu tıkayabilir. Bu benzer biçimde durumlara alerjik olmayan rinit denir. Burun akıntısı ve tıkanıklığına, nadir de olsa, tümörler de niçin olabilir. Tüm bu faktörler anatomik yapılardaki yapısal bozukluklar ve bu bozukluklara ilişik iltihaplanmalar olarak kategorize edilebilir. Genel olarak burun tıkanıklığının nedenlerini şu şekilde sıralayabiliriz;

• Sinüzit
• Nazal Septum Deviasyonu
• Burun Eti
• Konka Şişmeleri
• Saman Nezlesi
• Alkol Tüketimi
• Mevcut Olan Alerjiler
• Soğuk Algınlığı
• Mevsim Geçişleri
• Baharatlı Besinler
• Burunda Yabancı Nesne
• Hormonal Değişimler
• Grip
• Alerjik Olmayan Rinit
• Yüksek Gerilim
• Burun Polipleri
• Mesleki Astım
• Gebelik
• Uyku Apnesi
• Churg-Strauss Sendromu
• Tiroit Bozuklukları

Burun tıkanıklığı yaşayan hasta bireyler, ağız solunumu yapmak zorunda kaldıklarından dolayı alınan hava da burun filtresinden geçmemektedir. Bu sebeple de bazı boğaz enfeksiyonları meydana gelebilmektedir. Ek olarak ağız kuruluğu ile horlama ve uyku problemlerinden şikâyetçi olabilirler.

Hamilelikte Yaşanmış olan Burun Tıkanıklığının Sebepleri Nedir?

Hamilelik döneminde artış gösteren ve annelik hormonu olarak da malum östrojen, burnun içini döşeyen dokuların şişmesine yol açmakta ve burunda fazladan salgı artışını tetiklemektedir. Bunun yanı sıra annelik aşamasında, vücuttaki kan dolaşımının hacim olarak büyümesi de kan damarlarının genişlemesine ve böylece burun mukozasının şişmesine sebep olmaktadır.

Koronavirus (COVID-19) Kaynaklı Burun Tıkanıklığı

Burun tıkanıklığı COVID-19’un da bir emaresi olabileceğinden dolayı, eğer burun tıkanıklığı probleminiz kısa sürede geçmediyse kesinlikle bir sıhhat kuruluşuna başvurmanız ehemmiyet arz etmektedir.

Burun Tıkanıklığı Emareleri Nedir?

Burundan nefes alamayan kişi, nefes almak için ağzını kullanır. Bu durumda geceleri ağzı açık bir şekilde uyuma ve bununla beraber horlama atakları gözlemlenebilir. Kalitesiz uyku sonucunda devamlı bitkinlik ve halsizlik hali de olabilmektedir. Bunların haricinde ağız kuruluğu, burunda filtrelenemeyen hava sebebiyle boğaz enfeksiyonları görülebilecek emareler arasındadır. Ek olarak burun tıkanıklığı ve akıntısına, çoğunlukla burunda kuruluk ve kaşıntı ile hapşırma benzer biçimde durumlar eşlik etmektedir.

Burun Tıkanıklığı Tedavi Şekilleri Nedir?

Burun tıkanıklığından muzdarip bireyler, büyük oranda ‘’burun tıkanıklığı iyi mi geçer?’’ sorusunu sormakta ve bu soruya yanıt aramaktadır. Tıkanıklığın altında yatan sebep duruma bağlı olarak değişkenlik gösterdiğinden dolayı, burun tıkanıklığı rahatsızlığının tedavisi için ilk olarak bir Kulak Burun Boğaz (KBB) doktoruyla birlikte sürecin planlanması ve hastalığın sebeplerinin açığa çıkarılması gerekmektedir.

Sebeplerin belirlenmesinin peşinden optimum tedavi yöntemini uygulamak gerekmektedir. Endoskopi yöntemi ile rahatsızlığın sebebi anlaşılmaya çalışılabilir. Saman nezlesi, konka büyümesi (burun eti büyümesi) yada adenoid büyümesi (geniz eti büyümesi) benzer biçimde sebeplerle oluşan burun tıkanıklığında ise ilaçlar ve burun spreylerinin yardımıyla tedavi uygulanabilmektedir.

Burun eğriliği benzer biçimde ilaçların çözüme ulaşamadığı vakalarda burun tıkanıklığı operasyonu ile tıkanıklığı açma yoluna izlenebilmektedir. Sadece bu yönteme hasta kişinin yaşamının aşırı negatif etkilendiği zamanlarda başvurulması tercih edilmektedir. Devamlı olarak ağız solunumu ve horlama semptomu gösteren hastalar için cerrahi operasyon yöntemi oldukça büyük bir kurtarıcı haline gelebilmektedir.

Cerrahi operasyon sonrası kişi derhal günlük yaşantısına dönebilir, gereksinimlerini görebilir ve rahat bir şekilde nefes alıp verebilmektedir. Bir öteki yöntem ise radyofrekans cerrahisinin imkânları kullanılarak tıkanıklığın çözümü ve hasta kişinin daha kaliteli bir yaşam sürmesi için ihtiyaç duyulan ortamın oluşturulmasıdır.

Burun Tıkanıklığına Ne İyi Gelir?

Burun tıkanıklığını evde uygulayacağınız yöntemler yardımıyla azaltabilirsiniz. Sadece ne olursa olsun, bu durumu dikkatsizlik etmeyip bir doktora görünmenizde yarar vardır. Zira oldukca ciddi bir sorunla karşı karşıya da olabilirsiniz. Sıhhat mevzusunda erken teşhisin öneminin bilincinde olarak, kesinlikle bir sıhhat kuruluşuna başvurmanızda yarar vardır. Burun tıkanıklığına çözüm olarak kullanabileceğiniz ek şekilleri ise şu şekilde sıralayabiliriz;

• Zencefil, nane, tarçın ve zerdeçal benzer biçimde nebat çaylarını tüketmek, tıkanıklığın azalması yada giderilmesi mevzusunda destekçi bir rol oynayabilir.
• Tütün ürünlerinin kullanımı yada eylemsiz içicilik, burun tıkanıklığını tetikleyen etkenler içinde yer almıştır. Bu sebeple burun tıkanıklığının önüne geçmek için sigara içilen mekânlarda bulunmamaya itina göstermek gerekmektedir.
• Tuzlu su (serum fizyolojik) burun tıkanıklığının açılması için birebirdir. Bunun için denize girilebilir yada evde bir bardak suya birazcık sofra tuzu eklemek suretiyle kendi tuzlu suyunuzu yapmış olup, burnunuza çekebilirsiniz.
• Bolca su tüketmek, burun mukozasının nemli kalması için elzemdir.
• Klima yada kalorifer bulunmuş olduğu mekânlarda hava kuruluğuna sebep olduğundan bu benzer biçimde ortamlarda bulunmak, burun içi kuruluğu ve buna bağlı şekilde gelişen burun tıkanıklığı problemlerine yol açabilmektedir. Bulunduğunuz ortamda buğu makinesi yada kaynar su bulundurarak, burun tıkanıklığı problemininin önüne geçebilirsiniz.

Burun tıkanıklığının bir hastalık semptomu olduğu ve altta yatan sebebin tespit edilip çözüme ulaştırılması gerektiği göz ardı edilmemelidir. Bu doğrultuda lüzumlu aksiyonların alınması gerekmektedir. Ek olarak alerjik durum söz konusuysa, polen, toz ve keskin kokular ile etkileşimi en aza indirmek bu rahatsızlığın önüne geçmek için ehemmiyet arz etmektedir. Burun tıkanıklığına ek olarak şunların da iyi geldiğini söylemek mümkündür;

Zeytinyağı

Burnunuza damlatacağınız birkaç damla zeytinyağı tıkanıklığın önüne geçmeye destek olacaktır.

Elma Sirkesi

Elma sirkesi, mukusun incelmesini sağlamasının yanı sıra, asidik yapısından dolayı burnunuzun içinde bakteri ve virüs gelişiminin önüne geçerek yine mukus üretimini önler. Bir bardak ılık suyun içine bir yiyecek kaşığı elma sirkesi ve bir tatlı kaşığı bal eklemek suretiyle hazırladığınız karışımı gün içinde 2 kez içerek burun tıkanıklığının önüne geçebilirsiniz. Elma sirkesi yardımıyla meydana getirilen öteki çözüm ise bir bardak suya 2 tatlı kaşığı elma sirkesi ekleyip hazırladığınız bu karışımı burnunuzdan çekip burnunuzu temizlemenizdir.

Zencefil Çayı

Zencefil, ihtiva ettiği yararlı mineral yardımıyla mukozanın akışkanlığını arttırmakta ve böylece geniz kanallarının açılmasını sağlamaktadır. Hem burun tıkanıklığına hem de boğaz enfeksiyonuna karşı oldukca iyi bir bitkidir. Zencefil aktarlarda hem toz şeklinde hem de kök şeklinde bulunabilir. 2 bardak suyu kaynatıp içine 2 tatlı kaşığı zencefil tozu ekleyip hazırladığınız bu karışımı için. Eğer zencefili kök şeklinde aldıysanız minik bir parçayı dilimledikten sonrasında ilave edin ve bu karışımı 10 dakika bekletip süzgeçten geçirin. Karışımın bir bardağını içip kalanını bir bez ile burnunuza sıcak kompres biçiminde uygulayın.

Lavanta Çiçeği

Lavanta çiçeği de burun tıkanıklığının önüne geçmek için kullanılan naturel yöntemlerden biridir. Bir tutam lavanta çiçeğinin yapraklarını kaynamış su içinde 10 dakika süresince demleyin. Kazanmış olduğunuz karışımı süzgeçten geçirin ve karışımı birkaç saatte bir burnunuzdan çekin.

Masaj

Masaj doğru yapıldığı takdirde kan akışını hızlandırmaktadır. Burnun üzerine yapılacak masaj yardımıyla burunda bulunan irin, kan vasıtasıyla böbreklere iletilerek oradan dışarı atılmaktadır. Bir yiyecek kaşığı hardal yağı, zeytinyağı ve nane yağını ısıtın ve bu karışımı burun ile kaşınızın etrafına masaj yaparak yedirin. Burun ile gözler içinde yer edinen üst noktaya parmağınız ile 20 saniye süresince baskı yapın ve bırakın. Bu tarz şeyleri yaparken ağzınızdan nefes almaya itina gösterin. Burada dikkat edilmesi ihtiyaç duyulan nokta, yağların ısıtılmasının derhal peşinden kullanılmamasıdır. Zira hemen hemen oldukca sıcak olan yağlar cildinizi yakabilir. Yağları ısıttıktan sonrasında bir süre beklemeniz tavsiye edilmektedir.

Burun Tıkanıklığı Hakkında Sıkça Sorulan Sorular

Alerjik Burun Tıkanıklığı Nedir?

Bilhassa ilkbahar ve güz aylarında polenlerde görülen artış, burun tıkanıklığı ve burun akıntısı şikâyetlerini ortaya çıkarabilmektedir. Çoğunlukla sabahları ve ilkbahar ile güz zamanlarında artış gösteren semptomlar, saman nezlesini işaret etmektedir. Bir alerjiye bağlı bir şekilde oluşan burun akıntısını tedavi etmek amacıyla doktorlar, ağızdan alınan tabletleri yada burun spreyini reçete edebilirler. Dolayısıyla bu tür ilaçların kesinlikle bir tabip kontrolünde ve önermiş olduğu şekilde alınması ve kullanılması gerekmektedir. Alerji emarelerinden kurtulmanın en etkili ve iyi yolu alerjiye sebep olan problemlerin ortadan kaldırılmasıdır. Bu sebeple polen alerjiniz var ise:

• Polenlerin etken olduğu mevsimlerde kapı, cam ve pencerelerinizi mümkün olduğunca kapalı tutun.
• Evinizde ve arabanızda filtrelerini tertipli olarak değiştirdiğiniz klimaları kullanmaya itina gösterin.
• Kuru ve rüzgârlı olan günlerde mümkün olduğunca evde kalmayı tercih edin.
• Evinizi, otomobilinizi ya da bahçenizi temizlerken toz maskesi kullanmaya itina gösterin.
• Ev içinde bulunan rutubetli bölgelerin bakım ve onarımlarını yaptırın.
• Yatak, yorgan ve yastık kılıflarınızda alerjiye dayanıklı ürünler tercih edin.

Burun Etinin Büyümesine Niçin Olan Etkenler Nedir?

Erişkin bireylerde burun tıkanıklığının başlıca sebeplerinden biri burun eti büyümesi, tıbbi ismiyle konka şişmeleridir. Burun boşluğunun yan duvarlarında yer edinen konkalar burun içinden geçen havayı temizleyip ısıtan ve nemlendiren yapılardır. Burun etlerinin yapısal olarak büyük olmaları yada bunların şişmesine neden olan bazı durum ve rahatsızlıklar burun tıkanıklığını meydana getirebilmektedir. Mesela;

• Hava kirliliği,
• Sigara kullanımı,
• Alerji,
• Sinüzit,

Bazı burun açıcı spreylerin uzun süre süresince kullanılması konkaların yapısının bozulup konkaların büyümesine sebep olabilmektedir.

Bebek ve Çocuklarda Burun Tıkanıklığı Iyi mi Olur?

Bebeklerde görülen orta seviyedeki burun tıkanıklığı, sıkça rastlanan bir problemdir. Ek olarak kimi zaman çocuklar ve bebeklerde burun tıkanıklığının önüne geçmek için, bazı müdahalelerde bulunma fırsatı mevcuttur. Akciğer gelişimi hala devam eden ve hava yollarının hemen hemen son aşama minik olduğu bu yaş grubunda, nefes alıp vermenin normale kıyasla daha süratli olduğu tespit edilebilir. Nefes alıp verme sayısının dakikada 60’ın üzerine çıkmış olduğu yada nefes darlığına benzer semptomların görüldüğü minik çocuklar ve bebeklerde acil tıbbi müdahale gerekebileceğinden dolayı dikkatli olunmalıdır. Bebeklerde görülen burun tıkanıklığı vakalarına mukus yoğunluğunun artması, burundan gelen mukozal sıvıda renk değişimi, devamlı burnunu çekme, öksürük ve bilhassa emme ile ilişkili beslenme sorunları eşlik edebilmektedir. Bebeklerde burun tıkanıklığının sebebi, genel olarak alerji ve grip benzer biçimde viral hastalıklar, hava kuruluğu ya da hava kirliliği benzer biçimde durumlardır. Bebeklerde burun tıkanıklığında ortaya çıkan mukus artışı hava yollarının devamında da ortaya çıkması durumunda, semptomlara göğüste dolgunluk oluşması da eşlik edebilmektedir. Bu durumun birçok sebebi bulunmaktadır. Örnek verecek olursak;

• Astım,
• Prematüre doğum,
• Zatürre (pnömoni),
• Doğum sonrası geçici takip (solunum sıklığının artması),
• Bronşiolit,
• RSV virüsü,
• Nezle,

Kistik Fibrozis bebeklerde görülen burun tıkanıklığında göğüste dolgunluğa sebep olabilecek rahatsızlıklar içinde yer almıştır. Bebek ve minik çocuklarda görülen burun tıkanıklığı, çoğunlukla kısa süreli olarak ortaya çıkan bir şikâyettir. 1-2 gün içinde çocuğunuzun burun tıkanıklığının kendiliğinden iyileşmemesi durumunda en yakın sıhhat kuruluşlarına başvurmanız tavsiye edilmektedir.