Kekemelik

Kekemelik; çocuk yaşta başlamış olan ve yetişkinlikte de devam eden, konuşma akışının duraklar, tekrarlar ve uzatmalar ile sekteye uğratılmış olduğu, konuşma sesi ve hecelerinin genel konuşma içinde anormallik gösterdiği kronik bir konuşma bozukluğu rahatsızlığıdır.

Kekeme bireyler, söylemek istediklerini bilir ve doğru konuşma seslerini kullanırlar, sadece söylemekte güçlük çeker, düzgüsel bir konuşma akışı üretemezler.

Kekemelik, yalnız anormal konuşma sesleri ve akışı ile ilgili olabildiği şeklinde, konuşmada yaşanmış olan güçlük sebebiyle sergilenen göz kırpıştırmaları, dudak ve çene titremesi ve omuz silkmesi şeklinde olağandışı el, kol ve yüz hareketlerini de kapsayabilmektedir.

Kekeme bireylerin konuşma akışı, gün içindeki değişik durum ve aktiviteler esnasında değişkenlik izah edebilir. Karşı karşıya konuşma, bir guruba hitap etme, telefonda konuşma fiillerinin hepsi konuşma fiili olsa da bireye vereceği kaygı hissi değişik olacak ve bu da kekemeliğin sertliğini arttıracak ya da azaltacaktır. Aynı şekilde şiir okurken, şarkı söylerken yada okurken daha azca kaygı taşıyan fert daha akıcı konuşacaktır.

Kekeme bireyler, söylemek istediklerini akıcı bir halde söyleyemediklerinin bilincindedirler. Ek olarak konuşmaya başladıklarında konuştuklarının değil, iyi mi konuştuklarının daha çok dikkat çektiğini fark ederler.

Bu durum, konuşma güçlüğü ile beraber kaygı ve korku yaşamalarına, özgüven ve öz saygınlıklarını yitirmiş şeklinde hissetmelerine, öteki insanlarla etkileşimlerini asgari düzeye indirmelerine niçin olur.

Tedavi edilmediği takdirde ilerleyen yaşlarda okul ve iş başarısını, hatta toplumla olan iletişimi bozabilir. Bireyi içine kapanık bir duruma sokabilir.

Dil kullanma becerisini öğrenme süreci olan çocuklarda; hemen hemen konuşma ve dil kabiliyetleri tam gelişmiş olmadığından, öğrenme sürecinin değişik süre dilimlerinde kekemeliğin görülmesi normaldir, bunun kekemelik problemi ile karıştırılmaması gerekir. Bu naturel gelişimsel kekemelik geçicidir ve zaman içinde yok olur.

Kekemelik Sebepleri Nedir?

Kekemeliğin; yapısal bozukluk ya da öğrenilmiş bir davranıştan kaynaklandığı mevzusunda öne sürülen birçok sebebi vardır. Bu nedenlerden birinin ya da birden fazlasının var olması kekemelik problemininin oluşması için kafi görülmektedir:

Kalıtımsal / Genetik Nedenler: Kişinin genetik yapısına kodlanmış kekemeliğin ortaya çıkmasının yanı sıra, beynin dil ve konuşma ile ilgili olan temporal lobunda meydana gelmiş patolojik bir hasar ya da deformasyonun, genetik olarak aktarılması sonucu, aile bireylerinde görülen kekemeliğin çocukta yenilenmesi ile kekemelik oluşabilmektedir. Kekeme olanların büyük çoğunluğunun bir aile üyesinde de aynı konuşma bozukluğu bulunmuş olduğu bilinmektedir.

Çocuğun Gelişimi ile İlgili Öteki Problemlerden Meydana gelen Nedenler: Çocuğun düzgüsel gelişimi esnasında ortaya çıkabilmektedir. Bilhassa değişik gelişim geriliği ya da konuşma ve dil problemleri olduğu takdirde bu durum kekemeliği de tetiklemektedir.

Nörofizyolojik Nedenler: Beynin dil ve konuşma ile ilgili olan temporal lobunda meydana gelen inme / nüzul şeklinde patolojik bir travma sebebiyle oluşan nörojenik kekemeliğin yanında, dil ve konuşma alanları beynin değişik bölgelerinde olan bireylerde de kekemelik görülmektedir. Bunlardan değişik olarak beyin dalgaları kaynaklı iletim bozuklukları, solunum bozuklukları ve yanlış nefes kontrolünün de kekemeliğe yol açtığına dair tespitler vardır.

Aile ve Çevresel Dinamiklerinden Kaynaklı Nedenler: Ailenin yaşam seçimi, ailede yaşanmış olan şiddetli duygusal travmalar, ailenin çocuğa karşı takındığı aşırı mükemmeliyetçi ya da aşırı korumacı tutum, çocuğun yaş kapasitesinin üstünde karmaşıklığa haiz dil kullanımı, ebeveynlerin konuşma hızı, gelişimsel, ruhsal ve çevresel etkenler şeklinde nedenler de kekemeliğe sebep olmaktadır.

Kekemelik Emareleri Nedir?

Kekemelikte görülen emareler oldukça geniş bir yelpazede, kişinin yapısına nazaran farklılıklar göstermekle beraber yaygın olarak rastlananlar şunlardır:

Konuşma başlangıcında ya da devamında bir kelimeyi, kelime grubunu yada cümleyi başlatmada güçlük yaşanması.

Bazı kelimelerin ya da kelime içindeki bazı seslerin uzatılması.

Konuşma esnasında bazı ses, hece ve kelimelerin anormal bir halde yeniden edilmesi.

Bazı kelimelerin son seslerinin söylenmemesi, bitirilmeden bırakılması.

Bazı kelime vurgularının alışıldığın haricinde kullanılması, yanlış vurgulanması.

Hece ve kelime geçişlerinde duraksamalar, sonraki kelimeye geçmede güçlük yaşanması.

Konuşma bütünlüğüne uymayan fazladan sözcük ve sesler eklenmesi.

Konuşma kaygısı ve korkusu yaşama.

Etkili kontakt kurmama, kuramama ya da sınırı olan kontakt kurma.

Kekemeliğin Tanısı Iyi mi Konur?

Kekemelik teşhisi; belirtilerin görülmesi ile beraber, alanında uzman bir dil ve konuşma terapisti tarafınca, çocuk psikologu nezaretinde yapılmalı ve tanı konulmalıdır.

Kekemelik tanısının doğru konulabilmesi için ilk olarak düzgüsel konuşmaya engel olan patolojik ya da ruhsal bir probleminin olup olmadığını idrak etmek için bir çocuk psikologu / pedagog ve ilgili doktorlar tarafınca tıbbi bir muayene ve değerlendirme yapılmalıdır.

Müteakiben; fert ve aile ile görüşerek informasyon toplanmalı, hasta hikâyesi çıkarılmalı, gözlem yapılmalı, probleminin sertlik seviyesinin ne olduğu, kekemeliğin devam edip etmeyeceği, daha çok ilerleyip ilerlemeyeceği belirlenmeye çalışılmalıdır.

Kekemelik Tedavisi Iyi mi Yapılır?

Kekemeliği yenmek ve konuşmayı akıcı hale getirmek için gerek çocuklar gerekse yetişkinler için konuşma akıcılığını arttırmaya ve etkili iletişimi geliştirmeye odaklanmış çeşitli terapi ve yöntemler uygulanmaktadır.

Bunlar konuşma terapisi, bilişsel davranışçı terapi, aile çocuk etkileşimi, nefes egzersizleri, rahatlama teknik ve şekilleri, ve elektronik cihazların kullanıldığı yöntemlerdir. Bu yöntemlerin etkinliğini arttırmak maksadıyla, antidepresan ve anksiyolitik tedaviler de destek tedavisi olarak uygulanabilmektedir.